Een duivel in je kop: de nieuwe roman van Frans Pieters is uit
HEINKENSZAND – De nieuwste roman van Frans Pieters uit Heinkenszand ligt in de winkel. We leren Zacharias Polderman kennen, in de buurt van Nisse. Hij laat ons zestien schoolschriften na.
Jan van Damme 10-08-2018
Zacharias Polderman hoort een stem in zijn hoofd. Op aanraden van zijn psychiater heeft hij de ongenode gast een naam gegeven: Abel. Met als doel om de stem in bedwang te houden, van repliek te kunnen dienen. In elk geval om te voorkomen dat Abel, dus de stem, het roer overneemt.
In het nieuwe boek van Frans Pieters, De duivel als metgezel, komen we terecht in de polders rond Nisse. Daar woont en werkt Zacharias Polderman op een arm boerenbedoeninkje. Eerst met zijn ouders en later, als die overleden zijn, alleen. Hij is een jongen, een man, die uit zichzelf nooit kwaad in de zin zal hebben. Maar, hij heeft wel die stem in zijn hoofd. ‘Laat je dat over je kant gaan’, sist Abel als een antiquair in Goes hem veel te weinig voor een muntvondst heeft betaald. Abel laat zich ook gelden als Zacharias tijdens zijn militaire dienst wordt afgeblaft en gekoeioneerd door wachtmeester Bakker (pagina 103): ,,Je moet die vent aanpakken, dit kun je toch niet laten gebeuren.” De stem laat zich voor het eerst gelden op de lagere school als klasgenoot Toon Fierloos vals speelt tijdens ‘mesje pik’ – landverovertje. Abel spreekt (pagina 21): ‘Toe maar! Geef hem er maar van langs, hij heeft het meer dan verdiend, de rotzak.’ De stem klinkt heel dwingend.
Spijt
| Peter Frantz in de omgeving van Nisse |
Zacharias is bijna 57 jaar, hij blikt terug op zijn leven. Al die jaren heeft hij de stem in zijn hoofd gehoorzaamd. Als die zei dat hij niet op de voegen tussen de tegels mocht stappen, of de voordeur met zijn rechterhand moest openen. En als hij iemand in zijn nabije omgeving een lesje moest leren. In totaal komt Zacharias op vijftien voorvallen, waarin hij op aanraden van zijn Abel min of meer hardhandig optrad. Meer dan eens met fatale afloop voor zijn tegenstrever. Als door zijn toedoen een Vlissingse jongen in het drugscircuit wordt vermoord, krijgt spijt de overhand. Hij besluit alle vijftien benadeelden of hun nabestaanden op de hoogte te brengen van zijn manipulaties. Zo komen we onder meer te weten dat hij een botte magazijnbeheerder in een vriescel opsloot en dat hij het kampioenspaard van een concurrent giftige buxus liet eten.
Zacharias schrijft alle avonturen in schoolschriften, die hij bij de plaatselijke notaris deponeert met het uitdrukkelijke verzoek ze te versturen als hij overleden is. Zo hebben we meteen de structuur van het boek te pakken. Vijftien schoolschriften, plus nog een afsluitend schrift, vormen zestien hoofdstukken, steeds gescheiden door een pagina die er als de cover van een schoolschriftje uitziet. Elk hoofdstuk krijgt een introductie, waarin we de situatie van het slachtoffer krijgen uitgelegd, gevolgd door het in het schrift genoteerde verhaal van Zacharias. Want dat is meteen duidelijk: Zacharias heeft in het begin van het boek door eigen toedoen het tijdelijke voor het eeuwige verwisseld. De inwoners van Nisse zien de begrafenisondernemer tot hun stomme verbazing twee doodskisten uit het huis van Zacharias dragen. Hij leefde daar toch alleen?
De inwoners van Nisse zien de begrafenisondernemer tot hun stomme verbazing twee doodskisten uit het huis van Zacharias dragen.
Frans Pieters werd in 1948 geboren in Aardenburg. Hij was actief in de bankensector en de sociale zekerheidswereld, hij was directeur van het Gemeenschappelijk Administratie Kantoor (GAK) in Zeeland. In 2014 debuteerde hij als schrijver met de ‘kantorenroman’ Het complex, twee jaar later gevolgd door de thriller Dodelijk toeval.
Ik heb nu een boek, waarvan ik zelf in elk geval niet weet hoe ik het beter zou kunnen schrijven.
Frans Pieters
Kritische lezers
Nu dus De duivel als metgezel. Pieters publiceert zijn boeken onder het pseudoniem Peter Frantz. Hij zegt: ,,Ik heb geleerd van mijn eerste boeken, toen ik mijn tekst steeds snel bij de uitgever wilde inleveren. Nu heb ik bewust meer tijd genomen. Afgelopen januari had ik mijn roman al klaar. Vervolgens heb ik een paar kritische lezers in de arm genomen. Door hun vragen en opmerkingen zijn er zestig tot zeventig pagina’s gesneuveld. Dat was moeilijk, als schrijver raak je soms verliefd op je eigen teksten. Maar ik heb nu een boek, waarvan ik zelf in elk geval niet weet hoe ik het beter zou kunnen schrijven.”
De structuur, met de zestien schriften van Zacharias, diende zich volgens Pieters ‘al schrijvende’ aan. In elk hoofdstuk komt een nieuwe tegenstrever van de boerenzoon in Nisse aan bod. De schrijver zegt: ,,Ik ben inmiddels zeventig geworden. En heb in mijn leven veel verschillende types mensen ontmoet. Per hoofdstuk komt er een ander karakter aan bod. De brallende man in het leger, de man van het transportbedrijf met een grote mond, de randstedeling die het dorp wil moderniseren en laten groeien. Al die types heb ik wel gekend. Ik heb geprobeerd me in hen in te leven en zo steeds een levendige karakterschets te geven.”
Peter Frantz: De duivel als metgezel – Uitgeverij U2pi, 326 pagina’s, 19,95 euro.
